David Bohm. Wetenschapper, filosoof, humanist.: Kwantumfysica, impliciete orde, holografisch universum en alle originele ideeën van een man die buiten de gebaande paden trad.

Bohm werd in 1917 geboren in Wilkes-Barre, Pennsylvania, in een familie van Joodse afkomst. Opgroeiend in een tijdperk dat gekenmerkt werd door wereldwijde conflicten en politieke onrust - denk aan de Grote Depressie en de Tweede Wereldoorlog - ontwikkelde de jonge Bohm een onverzadigbare nieuwsgierigheid naar de wereld om hem heen. Hij promoveerde onder Robert Oppenheimer aan de universiteit van Berkeley.

De wetenschappelijke revolutie die de kwantumfysica in de jaren 1930 en 1940 kenmerkte, zag de bloei van theorieën die de menselijke intuïtie uitdaagden. Maar terwijl veel natuurkundigen zich toelegden op ingewikkelde wiskundige structuren, richtte Bohm zich op een eenvoudig maar diepgaand idee: dat van een "impliciete orde". In tegenstelling tot 'expliciete orde', die de manifeste, waarneembare werkelijkheid vertegenwoordigt, verwijst impliciete orde naar een dieper niveau van de werkelijkheid, een soort onderliggende orde die alles wat bestaat met elkaar verbindt.

Dit idee is vergelijkbaar met oude concepten uit filosofische en spirituele tradities, zoals de Tao van het taoïsme of de Advaita Vedanta van het hindoeïsme, die een soort fundamentele eenheid tussen alle dingen suggereren. Bohm stelde dat onze waarneming van de werkelijkheid beperkt is en dat de wetenschap verborgen dimensies zou moeten onderzoeken om tot een completer begrip van het universum te komen.

Bohm werkte niet alleen wetenschappelijke theorieën uit; zijn verlangen naar een open en oprechte dialoog bracht hem ertoe samen te werken met figuren als de filosoof Jiddu Krishnamurti, met wie hij een lange en vruchtbare intellectuele uitwisseling had.

Een van Bohm's meest memorabele zinnen blijft:

"Onze kijk op de wereld wordt verstoord door de fragmentatie tussen dingen en tussen ons en wat we waarnemen".

Deze uitspraak vat perfect zijn overtuiging samen dat, om de werkelijkheid echt te begrijpen, het nodig was om een integratieve en holistische benadering te hanteren.

Hoewel Bohm diep geworteld was in de wetenschap, reikte zijn visie veel verder dan de grenzen van het laboratorium. In 'The Wholeness and the Implicate Order', een van zijn beroemdste werken, voor het eerst gepubliceerd in 1980, zette Bohm zijn ideeën over de impliciete orde en de aard van de werkelijkheid uiteen. In het boek schrijft hij:

"Het hologram is een voorbeeld van hoe elk deel het geheel bevat. Elk stukje informatie is geïmpliceerd in elk deel en de delen zijn afhankelijk van elkaar".

Het leven en werk van David Bohm nodigen ons uit om niet alleen de wetten van de natuurkunde te onderzoeken, maar ook de diepere verbanden tussen wetenschap, filosofie en spiritualiteit.

De 'epigrafische' definities van zijn menselijke reis kunnen in deze termen worden samengevat:

Een denker die grenzen overschrijdt: Bohm onderzocht wat er achter de geaccepteerde grenzen van de wetenschap lag en begaf zich op het terrein van de filosofie en metafysica.

De natuurkundige van heelheid: Hij geloofde in een holistische kijk op het universum, waarin alles met elkaar verbonden is, zoals uitgedrukt in zijn theorie van impliciete orde.

Een rebel van de wetenschap: Zijn ideeën, die vaak haaks stonden op het dominante denken van zijn tijd, weerspiegelden een onafhankelijke en innovatieve geest.

Een zoeker naar fundamentele eenheid: Bohm streefde ernaar de verborgen eenheid te ontdekken die ten grondslag ligt aan de fenomenale wereld.

Een pionier van de dialoog en een nieuw humanisme: Bohm was niet alleen wetenschapper, maar promootte ook de 'Bohmiaanse dialoog' als methode om de barrières van communicatie en gefragmenteerd denken te overwinnen.

Deze korte definities vertegenwoordigen een synthese van zijn intellectuele en menselijke karakter, dat zich onderscheidt door zijn constante zoektocht naar een diepgaande en verenigde werkelijkheid, zowel in de fysica als in het denken.

De definitie van de titel (man misplaatst) is bedoeld om al deze kenmerken samen te vatten, maar het zou mogelijk zijn geweest om bijvoeglijke naamwoorden te gebruiken zoals: ongebonden, ongemakkelijk, ketter, idealist, visionair, intellectueel eerlijk.