Bid en werk (aan jezelf): Deel I

Ik heb dit boek op verzoek van mijn Meester geschreven, om geïnteresseerden een visie te geven op de essentie van het geestelijke Pad: hoe men dichter bij God kan komen en Hem de mens ‘uit een ruisenden kuil, uit modderig slijk’ te laten halen en ‘een nieuw lied in zijn mond te geven,’ (Ps. 40:3,4) Men kan dichter bij God komen door aan zichzelf te werken, dat is door het reinigen van zijn hart en zijn ziel, zijn innerlijke wereld, en daardoor steeds meer ruimte voor Hem te creëren. De oude en moderne geschiedenis van het Christendom hebben bewezen dat alleen het uiterlijk volgen van de codes van de Christelijke kerken en congregaties, de monastieke en priesterlijke beloften, de lange, rijk versierde gewaden, de lange gebedsdiensten, het vasten en de gehoorzaamheidswerken geen bescherming of weerstand bieden aan de verleidingen en beproevingen. Vaak is het tegenovergestelde het geval: zij vergroten juist de passies en verleidingen in het leven van alle Christelijke kerken en sekten en brengen die zonder uitzondering, aan het licht…

Op het pad dat mijn Meester volgde ligt de nadruk op ’het werk aan zichzelf, zodat dit het ‘pad van de werker’ genoemd kan worden. Het werk aan zichzelf bestaat hoofdzakelijk uit geestelijke oefeningen die de ziel wekken en wakker houden voor de geestelijke realiteit in deze illusoire wereld. 

Dit pad vereist geen beloften en/of verzaking van de wereld, naar het woord van Jezus: ‘Maar Ik zeg u: Zweert ganselijk niet’ (Mt.5:34). Het bindt geen ‘lasten, die zwaar zijn en kwalijk om te dragen’ (Mt.23:4) op diens volger. De volger wordt niet gevraagd om een voorbeeldig burger, man, vrouw, echtgenoot(e), zoon of dochter enz. te zijn, maar om ‘acht op uzelf te hebben’ (Tim.4:16) in de zin van zichzelf te leren kennen en te weten wat in u is, wat in u komt, en wat uit u komt.

‘Bid en werk’ zegt de heilige Benedictus van Nursia. Onder ‘werk’ dient niet alleen werk met de handen begrepen worden, maar ook het werk aan zichzelf, dat helpt om het denken en de ziel van de gevolgen van de begane zonden te reinigen, en de mens ervan te weerhouden om ze opnieuw te begaan, naar het woord van de psalm: ‘wijk af van het kwaad’ (Ps.34:14)

Bij het schrijven van dit boek werd gebruik gemaakt van de Filokalia, een verzameling verhandelingen van Christelijke heilige Vaders, die uit het Grieks in het Slavisch werd vertaald door de heilige Paisi van Njametz en Secul (Velichkovski) en een groep monniken uit zijn klooster. Wij hebben hun geestelijke aanwijzingen in een moderne taal vertaald, in de hoop ze toegankelijker te maken voor onze tijdgenoten.

Konstantin Serebrov 

Moskou, juni 2006