Numer poświęcony zagadnieniu przyczynowości

Tajemnicza przyczynowość | Spis treści

Kalendarium

Przyczynowość a indeterminizm > Tomasz Placek

„Czym są przyczyny i jak działają w fizycznym świecie?” – to jedno z ważniejszych pytań metafizyki. Aby ustalić terminologię, będę mówił o przyczynach, skutkach i relacjach między nimi, które nazywam „powodowaniem”. Aby dać przykład: wystrzelenie kuli armatniej jest przyczyną powstania w ziemi leja, a ten lej w ziemi jest skutkiem wystrzelenia kuli. Wystrzelenie kuli spowodowało wytworzenie leja w ziemi.

David Hume o naturze związków przyczynowych > Anna Tomaszewska

Co wiedza naukowa ma wspólnego z wiarą? Krytyka przyczynowości przeprowadzona w XVIII wieku przez Davida Hume’a prowadzi do wniosku, że między tymi dziedzinami nie ma istotnych różnic.

Czy piraci powodują globalne ocieplenie? > Zalán Gyenis

Budzący Niepokój Biznesmen radzi się swojego statystyka.

BNB: Często muszę latać, a bardzo obawiam się bomb. Jakie jest prawdopodobieństwo, że pasażer wniesie bombę na pokład?

S: Jak jeden do pięciu tysięcy.

BNB: Och, to zbyt wiele. Może mógłbym coś z tym zrobić?

S: Cóż, zawsze miej ze sobą w podróży bombę, ponieważ prawdopodobieństwo znajdowania się dwóch bomb na pokładzie jest o wiele mniejsze.

Fragment z klasyka

Kalendarium problemowe

Jak nie myśleć o przyczynowości > John D. Norton

Nauka upewnia nas w tym, że zmianami w świecie rządzą niezawodne i powtarzalne prawidłowości. Ciała spadają swobodnie, ciepło przepływa od miejsca gorącego do zimnego, a światło rozchodzi się z dużą prędkością po liniach prostych. To wszystko jest przedmiotem badania nauki: teorii grawitacji, termodynamiki i optyki. Te wszystkie fakty przedstawiają sens uporządkowanego połączenia przedmiotów w naszym świecie. Metafizycy jednak powiedzą, że odkryli głębszą prawdę na temat tego, jak rzeczy łączą się ze sobą.

Przyczyny celowe w fizyce > Tomasz Bigaj

Co to znaczy podać przyczynę dla jakiegoś zdarzenia? Pytanie to postawił sobie Arystoteles przed dwoma i pół tysiącami lat, a udzielona przez niego odpowiedź do dzisiaj intryguje.

Czy istnieje przyczynowość umysłowa? > Robert Poczobut

Przekonanie, że umysł ma zdolność przyczynowego oddziaływania na stany naszego ciała, stanowi główne założenie psychologii potocznej. Powstaje pytanie, czy założenie to jest prawdziwe. A jeśli tak, to na gruncie jakich teorii umysłu?

Wywiad

Istnieje wiele różnych pojęć przyczynowości > Wywiad z profesorem Christopherem Hitchcockiem, jednym z najważniejszych współczesnych filozofów nauki

Pierwsza Przyczyna > Jacek Wojtysiak

Zdarzenia lub rzeczy, z którymi mamy do czynienia, rozpatrujemy często w aspekcie związków przyczynowych. Zasadniczo jest tak, że dowolny element jakiegoś łańcucha przyczynowego jest zarazem przyczyną jednych przedmiotów, jak i skutkiem innych. Czy jednak istnieje byt, który jest przyczyną, nie będąc skutkiem? Taki byt filozofowie nazywają Pierwszą Przyczyną, spierając się o jego istnienie i naturę.

Narzędzia filozofa

Teoria argumentacji: #22. Sztuka kontrargumentacji (cz. 2) > Krzysztof A. Wieczorek

Eksperyment myślowy: „Gra w życie”, czyli o przyczynowości inaczej > Artur Szutta

Filozofia w literaturze

Iwan Fiodorowicz Karamazow i ciężar winy moralnego zaniechania > Natasza Szutta

Gawędy o języku: #9. Wystawmy sobie przedstawienie (ale bez wyobrażeń)! > Wojciech Żełaniec

Satyra

Hamlet, czyli o przyczynach niedziałania (praca pisana bez celu i przyczyny) > Piotr Bartula

Felietony

Natura czy wychowanie? > Jacek Jaśtal

Ćwiczenie logiczno-metodologiczne na temat pierwszej przyczyny > Adam Grobler

Filozoficzne zoo

Motyl Lorenza > Jakub Jernajczyk

Filozofia prawa

Prawne potyczki ze związkiem przyczynowym > Marta Soniewicka

Filozofia w szkole

Czy rządzi nami przypadek? > Dorota Monkiewicz-Cybulska

Dodatek maturalny

Lekcja filozofii

#8. Wywiad z Epikurem > Jacek Wojtysiak

Z półki filozofa…

Kobieta patrzy na Pietę > Jolanta Prochowicz

Filozofia w filmie

Czy przyszłość może wpływać na przeszłość? > Piotr Lipski

Filozofia z przymrużeniem oka

Egzemplarz można zamówić tutaj: https://filozofuj.eu/produkt/filozofuj-2019-nr-3-27/