Cuốn Sách Khiến Tôi Vứt Bỏ Gần Như Mọi Thứ Mình Biết Về Lãnh Đạo

Trong nhiều năm, tôi đã tự hào là một nhà lãnh đạo giỏi. Tôi là người lập kế hoạch, người giải quyết vấn đề, người có câu trả lời. Tôi vẽ ra những sơ đồ Gantt hoàn hảo, xây dựng những quy trình hiệu quả, và luôn cố gắng giữ cho con tàu của mình đi đúng lộ trình đã vạch sẵn.

Và trong nhiều năm, tôi đã cảm thấy kiệt sức.

Tôi cảm thấy như mình đang cố gắng lái một con tàu du lịch khổng lồ đi qua một cơn bão cấp năm, trong khi tấm hải đồ trong tay tôi chỉ cho thấy một vùng biển lặng. Mọi thứ tôi làm dường như chỉ là phản ứng. Mọi nỗ lực kiểm soát dường như chỉ tạo ra nhiều sự phức tạp hơn. Tôi có cảm giác mình đang chơi một ván cờ mà bàn cờ liên tục thay đổi hình dạng.

Và rồi, tôi đọc cuốn sách này. Tôi không tiện nói tên ở đây, nhưng hãy gọi nó là "Cẩm nang cho người làm vườn trong kỷ nguyên hỗn loạn".

Và đầu óc tôi như được tua lại.

Cuốn sách không cho tôi những câu trả lời hay hơn. Nó cho tôi những câu hỏi hay hơn. Nó không cho tôi một tấm bản đồ tốt hơn. Nó đã lấy đi tấm bản đồ của tôi và trao lại một chiếc la bàn.

Những Insight Thay Đổi Cuộc Chơi

Có hai ý tưởng trong cuốn sách này đã làm rung chuyển nền tảng tư duy của tôi:

Tổ chức của bạn là một cơ thể sống, không phải một cỗ máy. Tôi đã luôn nghĩ về công ty của mình như một cỗ máy—tôi cần tối ưu hóa các bánh răng, bôi trơn các bộ phận. Cuốn sách này đã cho tôi một hình ảnh ẩn dụ mạnh mẽ hơn nhiều: tổ chức của tôi là một cơ thể sống. Nó có một "bộ xương" (Lãnh đạo Hành chính) gồm các quy trình và cấu trúc để tạo sự ổn định. Nhưng quan trọng hơn, nó có một "hệ miễn dịch" (Lãnh đạo Thích ứng)—một mạng lưới thông minh, phi tập trung, là nơi sản sinh ra mọi sự đổi mới và khả năng phục hồi. Công việc của tôi không phải là điều khiển cỗ máy. Công việc của tôi là trở thành "bộ não" (Lãnh đạo Kiến tạo), người nuôi dưỡng sức khỏe cho cả cơ thể và tạo ra một "hệ thần kinh" cho phép hai hệ thống kia đối thoại với nhau. Ý tưởng này đã giải thoát tôi khỏi gánh nặng phải kiểm soát mọi thứ.

Nhiệm vụ của bạn không phải là xây tường, mà là tạo ra "Không gian Thích ứng". Tôi đã luôn cố gắng xây dựng những quy trình thật chặt chẽ, những bức tường phòng ban thật cao để đảm bảo hiệu quả. Cuốn sách gọi đó là khu vườn được cắt tỉa hoàn hảo. Nhưng nó cũng chỉ ra rằng, ngay bên cạnh đó là một khu rừng hoang dã của những ý tưởng sáng tạo. Và nhiệm vụ quan trọng nhất của nhà lãnh đạo là tạo ra một "vùng ven"—một Không gian Thích ứng—nơi những hạt giống từ khu rừng có thể bay vào và được vun trồng trong khu vườn. Nó thay đổi hoàn toàn cách tôi nhìn nhận về các buổi workshop, các dự án liên phòng ban, hay thậm chí là một cuộc trò chuyện cà phê bình thường. Chúng không phải là những thứ làm sao lãng công việc chính. Chúng chính là công việc chính.

Vậy, Tôi Sẽ Làm Gì Khác Đi vào Thứ Hai Tới?

Đây không phải là một cuốn sách lý thuyết suông. Nó thôi thúc bạn hành động. Và đây là cam kết của tôi:

Tuần tới, trong cuộc họp với đội nhóm, tôi sẽ không bắt đầu bằng việc kiểm tra tiến độ. Tôi sẽ bắt đầu bằng một câu hỏi: "Đâu là 'hòn đá' nhỏ nhất, gây khó chịu nhất trong chiếc giày của chúng ta tuần này mà chúng ta có thể cùng nhau lấy ra ngay lập tức?". Sau đó, tôi sẽ im lặng và lắng nghe. Tôi sẽ không đề xuất giải pháp. Tôi sẽ trao quyền cho đội nhóm để họ chạy một thử nghiệm vi mô nhằm giải quyết "hòn đá" đó.

Đó là một hành động nhỏ, nhưng nó là bước đầu tiên để tôi chuyển từ vai trò một kiến trúc sư chỉ biết ra lệnh sang một người làm vườn bắt đầu vun trồng cho mảnh đất của mình.

Tại Sao Bạn Nên Đọc Cuốn Sách Này?

Nếu bạn từng cảm thấy như mình đang chiến đấu với một con quái vật vô hình mang tên "sự phức tạp". Nếu bạn khao khát một cách lãnh đạo sâu sắc, nhân văn và hiệu quả hơn. Nếu bạn muốn biến sự bất định từ một mối đe dọa thành một lợi thế cạnh tranh.

Thì hãy đọc nó.

Nó sẽ không cho bạn một công thức dễ dàng. Nó sẽ thách thức bạn. Nó sẽ khiến bạn khó chịu. Nhưng nó cũng sẽ giải thoát bạn. Nó sẽ trang bị cho bạn không chỉ các công cụ như Agile, Scrum, hay Khung Cynefin, mà còn là một tư duy hoàn toàn mới để áp dụng chúng một cách khôn ngoan.

Hành trình mà cuốn sách này vạch ra không phải là một chuyến đi dễ dàng, nhưng nó là một trong những chuyến đi đáng giá nhất mà một nhà lãnh đạo có thể thực hiện. Nó không chỉ là về việc xây dựng một tổ chức thành công. Nó là về việc kiến tạo nên những hệ sinh thái sống động, nơi con người có thể phát triển và tạo ra những điều phi thường cùng nhau.

Hãy tham gia hành trình này. Bạn sẽ không hối tiếc đâu.